deneyimler
Kahvaltı Şöleni
Büyük Bir Kahvaltı
Kahvaltı kelimesi etimolojik olarak ''kahve altı'' anlamına gelen iki kelimeden oluşmaktadır. Geleneksel olarak, sert olan Türk kahvesi sindirime yardımcı olması için kahvaltı sonrasında içilmektedir. Türkler kahvaltıda genellikle çay içmektedir.
Türk halkı çay içmeyi çok sever. Çay içmek sosyal bir deneyim ve misafirperverliğin de bir göstergesidir. Türk kahvesi de halk tarafından en sevilen içeceklerden biridir. Ancak Türk kahvesi sert bir kahve olduğu için aç karına içilmesi tavsiye edilmez.
Tek tip yiyeceklerin olmadığı Türk kahvaltısı, birçok farklı lezzetin bir arada buluştuğu bir öğündür. Türk kahvaltısı, içerik bakımından yöreden yöreye değişse de genellikle peynir, hamur işi, soslar, zeytin, yumurta, taze domates, salatalık, ekmek, et ürünleri, bal ve çeşitli reçel türlerinden oluşmaktadır. Ve tabii ki kahvaltıda taze demlenmiş bir bardak taze çay olmazsa olmaz.
Daha önce İstanbul'daki kafe ve restoranlarda kahvaltı deneyimi yaşayanlar, kahvaltı rutininin nasıl işlediğini fark etmişlerdir. Mekâna oturduğunuz gibi lale desenli bardakta taze demlenmiş bir çay gelmektedir. Siz çayınızı yudumlarken servisi hazırlayanlar, size küçük bir tabak ve çatal bıçak getirmektedir. Çayın ardından bakır bir tavada servis edilen yumurta, ardından domates ve salatalık, 10 çeşidin bulunduğu bir peynir tabağı, birkaç farklı türde zeytin, bir sepet ekmek ve hamur işleri servis edilmektedir.
Tam her şeyi bitirdim diye düşünürken, bir başka garson elinde bir tepsi dolusu küçük tabakla geliverir. Tepsinin içinde; salça, zeytinyağı, humus, yoğurt, baharatlar, daha fazla zeytin, karamel, kaymak, çeşitli reçeller ve bal gibi tatlı ve tuzlu birçok ürün bulunmaktadır. Son olarak da bir tabak dolusu taze meyve ve belki de kahvaltı şöleninin tacı olarak da portakal suyu gelir.
İlk Kahvaltı deneyiminiz
İlk defa Türk kahvaltısı yaptığınızda kendinize ''acaba nereden başlasam?'' diye sormalısınız. İlk önce Türkiye'ye has mayasız bir hamur işi olan yufkayla başlayabilirsiniz Yufkadan bir ısırık aldıktan sonra, bu zamana kadar nasıl yufkasız yaşadığınızı merak edeceksiniz. O andan itibaren karar vermekten yana bir sorununuz kalmayacak çünkü masadaki her şey sizi fazlasıyla tatmin edecektir.
Burada önemli olan nokta çatlayana kadar yemeye çalışmak değil de küçük porsiyonlar alarak her şeyi denemek. Lokmanızı bal ve kaymak karışımına batırıp yedikten sonra, günümüzün hızlı dünyasında bile Türk kahvaltısı geleneğinin hala nasıl korunduğunu anlayacaksınız.
Ancak günümüzdeki hayat yoğunluğu sebebiyle Türk aileleri, hafta içi kahvaltılarını çay ve simit ikilisiyle değiştirdiler. Hafta sonlarında ise sabahın geç saatlerinde yapılan kahvaltı masaları, kahvaltılık ürünlerle doludur.
Daha önce de belirttiğimiz gibi, Türk kahvaltısı yöreden yöreye değişmektedir. Bununla birlikte, geleneksel bir Türk kahvaltısında belli temel yiyecekleri bulunmaktadır. Evinize bir misafir geldiği zaman özel bir hale gelen kahvaltı için masalar kelimenin tam anlamıyla açık büfe haline gelmektedir! Esasen Türk kahvaltısı sadece bir yemek değil, sosyal bir deneyimdir!
Ünlü Türk şairi Cemal Süreya'nın da dediği gibi: “Yemek yemek üstüne ne düşünürsünüz bilmem ama kahvaltının mutlulukla bir ilgisi olmalı''. Kahvaltı sever herkes Cemal Süreya ile hemfikirdir. Kahvaltı, özellikle İstanbul'da oldukça lezzetli bir öğündür.
Kahvaltı için zaman ayırmaya değer! Bu yüzden, İstanbul yemeklerini keşfederken muhteşem bir Türk kahvaltısı için zamanınızın olduğundan emin olun. Türkler için haftanın her gününde kahvaltı özeldir! Bu ritüel pazar günü olduğu gibi çarşamba günleri de yapılmaktadır.
Peki, nereden başlamalıyız?
Taptaze ve sıcacık ekmek seçenekleri sunan Türkiye'de ketojenik diyet yapmayı aklınızdan bile geçirmeyin! Türkler ekmeği severler! Belirli bir kahvaltı ekmeği olmamasına rağmen masada her çeşit ekmeği bulabilirsiniz
En yaygın tüketilen hamur işi ise simittir. Kahvaltı sofralarının gerçek yıldızı olan simitin en iyi eşlikçileri peynir ve reçeldir kesinlikle! Simit genellikle sokaklarda, metro istasyonlarında ve Türkiye'deki hemen hemen her fırında satılmaktadır. Genellikle küçük parçalara bölünen simit; peynir, reçel ve çeşnilere bandırarak yenilmektedir. Hareket halindeyken de yenebilen simitle kahvaltı yapmak birçok kişi için idealdir. Neredeyse her yerde bulabileceğiniz simitin fiyatı da uygundur. Kahvaltı masasında bulabileceğiniz bir başka ekmek türü ise “köy ekmeği” olarak da bilinen bazlamadır.
Hamur İşleri
Türk kahvaltısında, pişi dışında nadiren tatlı bir hamur işi de bulunmaktadır. Bazen peynirle doldurulan pişi, derin yağda kızartılmış bir puf böreğidir. Pişiyi çaya bandırıp yiyen çok fazla Türk olsa da ziyaretçiler balla da tüketebilirler.
En sevilen hamur işleri arasında ince yufkalardan yapılan peynir veya kıymayla doldurulmuş börekler bulunmaktadır. Börek bazen patatesli, ıspanaklı ve beyaz peynirli de servis edilmektedir. Ve bazılarının mutlak favorisi ise su böreğidir!
Lezzetli Süt Ürünleri - Zanaatkâr işi peynirler, yoğurtlar ve içecekler
Türkiye'de çok çeşitli meyve, sebze ve tahıl olsa da ülkede vegan beslenmek kolay değil. Türk mutfağı lezzetlerinin çoğu et, peynir ve yumurtadan oluşmaktadır. Hemen hemen her Türk kahvaltısında; keçi, koyun veya inek sütünden yapılan çeşitli peynirler servis edilmektedir.
Beyaz peynir, kahvaltıda en sık servis edilen peynirdir. Biraz daha özel bir peynir istiyorsanız, yarım cevizler ve eritilmiş tereyağı ile karıştırılmış, ufalanmış bir keçi peyniri olan Tulum peynirini mutlaka deneyin. Bir diğeri ise tadı mozzarellaya benzeyen, hafif bir tada sahip olan dil peyniridir.
Beyaz peynir genellikle herkesin favorisidir. Diğer favoriler arasında pastörize edilmemiş koyun sütünden yapılan, sert bir peynir olan kaşar peyniri ve koruyucu işlem görmemiş bir keçi peyniri olan lor peyniri yer almaktadır. Gençlerin gözdesi olan Erzurum Civil Peyniri, uzun boyutlardaki bir tel peynirdir. Gerçek bir Türk kahvaltısı, bu ürünlerden sadece birini değil, en az iki veya üçünü içermektedir. Türk kahvaltısındaki amaç mümkün olduğunca çok lezzet denemektir!
Bir diğer popüler peynir ise sürülebilir kremsi bir kıvama sahip olan labne peynirdir. Bir başka seçenek olan süzme peynir ise kıvamı ile yoğurt püresini andırmaktadır. Yaz aylarında da ayran servis edilmektedir.
Diğer favorilerden biri de tatlı bir krema kıvamına sahip olan ve genellikle de bal ile yenilen kaymaktır.
Yumurtanızı nasıl istersiniz?
Yumurta dünyanın hemen hemen her kültürün mutfağında bulunmaktadır. Türkiye'de ise birkaç farklı seçenek vardır. Bunlardan bazıları sahanda yumurta, çırpılmış yumurta, haşlanmış yumurta veya menemendir. Türk mutfağının vazgeçilmezi olan yumurta, Türk kahvaltısının temelini oluşturmaktadır. Haşlanmış yumurta genellikle otellerde veya pansiyonlarda kahvaltının bir parçası olarak servis edilmektedir. Bir diğer favori ise ''sahan'' adı verilen küçük bir bakır tavada, tereyağında pişirilmiş yumurtadır.
Ancak Türkiye'nin en popüler yumurtalı lezzetlerinden biri menemendir. Menemen, yeşil biber, bol domates ve kekik gibi baharatlarla tereyağda pişirilmiş çırpılmış yumurtadan oluşmaktadır. Menemen ile birlikte yenen ekmek tereyağının suyunu çekmektedir. Tadı omlete benzeyen menemen, daha sulu ve baharatlıdır.
Osmanlı padişahları için sıklıkla pişirilen çılbır, günümüzde de servis edilen yemektir. Yoğurtlu yumurta olarak da adlandırılan çılbır, pul biber ve tereyağı ile hazırlanmaktadır
Sucuktan bahsetmezsek yumurta kültürü yarım kalır! Türkler, akşamları çok fazla vakti olmadığında veya buzdolabında yemek yapacak çok bir şey olmadığı zamanlarda sucuklu yumurtaya yönelirler! Sucuk ayrıca kahvaltının popüler bir parçasıdır. En güzel yanı da küçük pide parçalarını, sucuğun kızartmasından kalan baharatlı yağa batırmaktır. Ama vejetaryenseniz, sizin için en iyi tercih menemen olacaktır. Türkiye'de kahvaltı yaparken hem menemen hem de sucuklu yumurtanın aynı anda servis edildiğini görmek nadir bir durum değildir.
Kahvaltıda yumurta yemeyi seviyorsanız Türkiye tam size göre!
Biraz daha hafif bir şeyler atıştırmak mümkün mü?
Kesinlikle! Türk kahvaltısında servis edilen tüm zengin yiyeceklere sağlıklı bir denge sağlamak için salatalık ve domates eşlik eder ve damak tadınızı tazelemenize yardımcı olur. Yağda yumurta ve peynirin yanında taze veya çiğ sebze yemek güzel bir doku kontrastı sağlamaktadır. Kahvaltı masasında arpacık soğanı ve turp da yer almaktadır. Arpacık soğanı ve turpun hafif ve gevrek tadı, masadaki diğer ürünlerle iyi gider.
Kuruyemiş ve Kuru Meyveler
Türkiye'nin Anadolu bölgesinde, kahvaltılarda, genellikle ceviz servis edilmektedir. Türkiye'nin neresinde olduğunuza bağlı olarak kahvaltıda farklı kuruyemişler veya bazı tohumlar servis edilebilir. Karadeniz Bölgesi'nde fındık, Afyon'da ise haşhaş tohumu servis edebilirler. Türkiye'yi gezmek çok eğlencelidir. Çünkü ülkenin her bölgesi kendi mutfağıyla gurur duymaktadır. Böylece, kahvaltının eşsiz lezzet deneyiminin tadını çıkarabilirsiniz.
Kahvaltıda servis edilen kuru meyveler arasında genellikle hurma, kayısı ve incir yer almaktadır. Bu kuruyemişler kaymak ve balla yenildiğinde oldukça lezzetlidir!
Yeşil veya Siyah Zeytin - Karar Sizin
Zeytin, Türkiye'deki menülerin vazgeçilmez bir parçasıdır. Günün hemen her öğününde zeytin servis edilmektedir. Kahvaltı masasında yeşil ve siyah zeytinlerden oluşan bir seçki bulacaksınız. Türkiye'de, özellikle Mısır Çarşısı'ndan gelen baharatlar üzerine eklendiğinde fevkalade olan, her renk ve boyutta ve farklı tatlarda çok çeşit zeytin bulunmaktadır.
Cennet Gibi Kahvaltı
Bal, tereyağı, reçel gibi birçok seçenek varken, simidinizin üzerine ne süreceğinize veya simidi neye bandıracağınıza karar vermek zor olabilir.
Türk kahvaltısının güzelliği, yemek için her zaman tuzlu veya tatlı bir şeyler sunmasıdır. Ekmek ve peynir çeşitliliğine ek olarak çeşitli reçeller, tereyağı ve bal da servis edilmektedir. Ziyaret ettiğiniz bölgenin çiçek ve ağaç polenine göre farklı bal türleri de bulacaksınız.
Türkiye baharatlarını ön plana çıkaran şey, hiçbir koruyucu madde içermeden ve tamamen doğal olmalarına rağmen zengin bir tada sahip olmasıdır. Bu yüzden çekinmeyin ve hepsini deneyin!
Sabahın erken saatlerinde tuzlu bir şeyler atıştırmayı sevenlerdenseniz, pide ekmeği üzerinde siyah zeytin ezmesi popüler bir seçenektir. Daha tatlı kahvaltıları seviyorsanız, ince bir tahin katmanının üzerine pekmez gezdirin. Fındık ülkenin önemli bir ihracat ürünü olduğu için fındık ezmesi de Türk sofralarının vazgeçilmezlerinden biridir. Buna tabii ki Nutella da dâhil!
Reçellere gelince, birçok büyükanne yılın yarısını pazardan en kaliteli meyveleri alarak geçirmektedir. Yılın geri kalanında ise torunların ganimetleri evlerine götürmesi için reçelleri hazırlamaktadır. Ülkenin klasikleri arasında vişne, kayısı ve incir reçeli yer almaktadır. Ziyaretçiler arasında popüler olan reçellerden biri de harika bir kokuya sahip olan bergamot reçelidir.
Kahvaltı Sonrasında Türk Kahvesi
Türk kahvaltısı sonrasında muhtemelen o kadar çok doydunuz ki belki de zar zor nefes alıyorsunuz. Ancak Türk kahvaltısı ardından Türk kahvesi içilmezse bu deneyim yarım kalır.
Türk kahvesi içmek çok özel bir keyiftir. Bir fincan kahvenin dostluk, sevgi ve paylaşılan unutulmaz anlar için büyük bir anlamı bulunmaktadır. "Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır" atasözü bu anlamı en iyi şekilde vurgulamaktadır. Türkler için kahve içmek o kadar önemlidir ki, kahvaltı kelimesi ''kahveden önce'' anlamına sahiptir.
Türk kahvesini İstanbul'un her yerinde içebilirsiniz. Ancak İstiklal ve Bağdat Caddesi'nde, Pierre Loti Tepesi'nin zirvesinde, Beşiktaş'ta ve Boğaz'ın kafe ve kahvehanelerinde, Türk kahvesinin geleneksel olarak gözünüzün önünde hazırlandığı gizli cevherler yer almaktadır.
Geleneksel olarak bir fincan Türk kahvesi, açık alevde ısıtılan kumla dolu bir tava kullanılarak hazırlanmaktadır. Cezve üç dört defa kuma konulmakta ve küçük bir fincanda servis edilmektedir. Telvesi hızla dibe çöken sert ve güçlü kahveniz hazır.
Kahve severler; yoğun aroması, enfes tadı ve ağızda kalıcı bir aroması olduğu için dumanı hala üstünde olan ve küçük yudumlarda içilen Türk kahvesini sıklıkla tercih etmektedir. Bir fincan Türk kahvesinin tadını çıkarmanın gerçek yolu işte budur.