Mukaddes Emanetler Dairesi

Topkapı Sarayı kompleksi içinde üçüncü avluyu oluşturan Enderun Meydanı'nın kuzeybatı köşesinde, Hz. Muhammed'in Kutsal Emanetleri’nin saklandığı ve sergilendiği daire bulunmaktadır.

Mukaddes Emanetler Dairesi olarak bilinen alan Hz. Muhammed'in ve halifelerin kişisel eşyalarını ve Musa'nın Asasını içeren daire, dünyadaki türünün en büyük kutsal koleksiyonuna sahiptir. Mukaddes Emanetler Dairesi'nde sergilenen eserler, 1517 yılında Mekke ve Medine'yi fethedip kendisini halife ilan eden Yavuz Sultan Selim tarafından İstanbul'a getirilmiştir.

Kâbe her yıl restore edildiğinden, caminin bazı kısımları düzenli olarak camileri süslemek için tutulmuştur. Kubbeli odada; İznik çinileri, Kur'an-ı Kerim’den alıntılar, Kâbe kapısı, Kâbe’nin paha biçilmez oluğu ve anahtarları bulunmaktadır.

Girişin tam karşısında, dört büyük halifenin kılıçları ve ceylan derisine yazılan Kur'an-ı Kerim'in ilk nüshası da yer almaktadır.

Sağ tarafta yer alan Hz. Muhammed’in odasının önünde 500 yıldır sürekli Kur'an-ı Kerim'den ayetler ve suretler okunan bir minber bulunmaktadır.

Bu gelenek Fatih Sultan Mehmet tarafından başlatılmış ve içerideki kutsal emanetlerin toplanmasına olanak sağlamıştır. Kâbe'nin altın işlemeli örtüsü, her yıl yenisi özenle hazırlandığı için şimdi Mukaddes Emanetler Dairesi'nde asılı durmaktadır. Burada sergilenen Hz. Muhammed'in saçı, kırılan dişinin saklandığı mahfaz, ayak izi, mezarından çıkan toprak gibi kalıntılarla, Hz. Muhammed'in ruhuyla bütünleşmek isteyenler, sergilenen camekânların arkasına doluşmaktadır. En kutsal eşya olan Hırka-i Saadet, altın bir sandık içine yerleştirilmiş şekilde parmaklıklı bir kapının arkasında yer almaktadır.

Kutsal emanetler Osmanlı İmparatorluğuna teslim edildikten sonra Harem-i Hümayun'da muhafaza edilmiştir. En son sergilenmek üzere bu daireye getirilmiştir. Dolayısıyla bu alan, daha önce de belirtildiği gibi, Hırka-i Saadet Dairesi veya Mukaddes Emanetler Dairesi olarak da bilinmektedir. II. Mahmud döneminde daha çok kutsal emanetlere ayrılmış olan bu alan, Fatih Sultan Mehmet döneminde kurulmuştur. Odalar zamanla değiştirilip restore edilmiş ve sayısı artmıştır.

Binanın ana bölümünü Hz. Muhammed'in hırkasının yer aldığı Has Oda oluşturmaktadır. Bu alana açılan kemerli kapıda Sultan III. Ahmed'in Kelime-i Tevhid'i yer almaktadır. Diğer odalara göre daha yüksek olan Has Oda kubbesi, on iki kemerli pencereli bir çerçeve üzerinde durmaktadır.

Çini duvarların üst kısmını süsleyen kemerde Saîd el-Bûsîrî'nin Kaside-i Bürde'sinden beyitler sülüs üslubunda yazılmıştır.

Has Oda'nın bitişiğindeki oda, padişahın üst düzey görevlileri kabul ettiği bir tür kabul odası olduğu için Arzhane olarak adlandırılmıştır. Hz. Muhammed'in yazdığı bir mektup, ayak izi, mührü, dişi, sakalı, kabrinden toprak ve diğer bazı emanetler bu odada muhafaza edilmektedir.