Türk Kahvesi

Bir Kahveden Çok Daha Fazlası

İstanbul'u ziyaret eden ve bir süre burada kalan on dokuzuncu yüzyıl İtalyan gezgini Edmondo de Amicis şöyle yazar: “Galata Kulesi’nin ve Beyazıt Kulesi’nin tepelerinde kahve vardır. Vapurlarda kahve vardır. Çarşı içinde kahve vardır. İnsan İstanbul’un neresinde bulunursa bulunsun, etrafına hiç bakmadan sadece bağırması yeterlidir. “Kahve!”. Üç dakika sonra önünüzde bir kahve dumanı tütmeye başlar.”

Türk kahvesi büyüleyici kokusu, nefis tadı ve yorgunluk önleyici özelliklerinin yanı sıra insanları bir araya getirmek için mükemmel bir içecektir.

Kahvenin sosyal hayattaki yeri, sahip olduğu birçok rolle en iyi şekilde anlatılabilir. Sabahları insanları uyandıran Türk kahvesi, şehir hayatına da dinamizm getirmektedir. Kahve, ticari ilişkiler için ortak bir zemin oluşturur: Hiçbir pazarlık bir fincan kahve içilmeden sonuçlanmaz. Türkiye’de öğle yemeğinin ağırlığının, öğleden sonraki iş performansını etkilememesi için geleneksel olarak yemeğin ardından bir fincan Türk kahvesi içilmektedir.

Türk kahvesi toplumun seçkin bir üyesi gibidir. Misafirlere Türk kahvesi ikram etmek ve sohbet ederken bir fincan Türk kahvesi içmek geleneğin bir parçasıdır. Atasözünde de geçtiği gibi, ''bir fincan kahvenin 40 yıl hatırı vardır''.

Kahve aynı zamanda kız isteme ritüelinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Gelin adayı, damada ve büyüklerine kahve hazırlayarak bir ritüelle ikram etmektedir. Kahvenin tadı, kalitesi ve servis şekli, gelin adayının maharetlerinin bir göstergesi olarak dikkatle izlenmektedir.

Fincanda kalan kahve telvesi şekillerinin geleceğe dair fikir verdiğine inanılmaktadır. Kahve falı, iyi haber almayı sevenlerin favori eğlencesidir.

Kahve kültürü birçok el sanatının gelişmesine yol açmış ve süslemeli kahve fincanları, kahve demlikleri veya kahve tepsileri Türkiye'nin en çok rağbet gören hediyelik eşyaları arasında yer almaktadır.

Beş asırlık gelenek - bir içecekten daha fazlası

Kahve çekirdekleri beş asırdan fazla bir süre önce Osmanlı topraklarına gelmiş ve Türk kültürünün önemli bir parçası haline gelmiştir. 16. yüzyılın başında İstanbul'a gelen bu kahverengi, yumuşak dokulu ama güçlü içecek, oldukça popüler hale gelmiş ve tarihe yön vermeye başlamıştır. Yeni geliştirilen bir demleme tekniği ile kahve ve kahvehaneler, İmparatorluğun dört bir yanına hızla yayılmıştır.

Kahvenin faydaları bununla sınırlı değildir. Kahvehaneler zaman içerisinde toplanma mekânlarına dönüşerek kitapların ve şiirlerin okunduğu, edebi sohbetlerin yapıldığı bir alana ve Osmanlı sosyal hayatının önemli bir parçası haline gelmiştir.

Kahvehanelerin ortaya çıkmasından sonra bu özel içecek dili şekillendirmeye başlamış ve Türkçe’de kahveyle alakalı birçok terim meydana gelmiştir. Bunlardan biri kahverengi ve diğeri ise ''kahve altı'' anlamına gelen kahvaltıdır.

Mahallelerdeki yerel kahvehaneler günümüzde de Türk mirasının bir parçası olup sohbet ve eğlence için bir alan sağlamaktadır. Günlük yaşamın bir parçası olan kahve, günün stresine mola vermek isteyenlere ahbaplık eder!

Türk kahvesi nasıl hazırlanır?

Türk kahvesinin demleme ve servis için özel olarak hazırlanmış mutfak eşyaları ile geliştirilen kendine özgü bir sunum ve içme şekli bulunmaktadır. Cezve ve fincan, hazırlığın olmazsa olmaz parçalarıdır. Nefis bir fincan Türk kahvesi hazırlamak için taze çekilmiş Türk kahvesi çekirdeklerinin kullanılması şarttır.

Bir çay kaşığı kahveyi küçük, boş ve kuru bir cezveye koyun.

İstediğiniz miktarda şeker ekleyin.

Sade kahve – Şekersiz

Az şekerli– 1 küp şeker (2-3 g)

Orta şekerli– 1 ½ küp şeker (3-4,5 g)

Şekerli – 2 küp şeker (4-6 gr)

Oda sıcaklığındaki bir kahve fincanı ölçüsündeki suyu cezveye ekleyin.

Cezveyi ateşin üzerine koymadan önce kahveyi iyice karıştırın. Ateşin üzerine konulduktan sonra asla karıştırmayın.

Kahvenin pişmesi için yaklaşık 3 dakika kısık ateşte pişirin. Kahve ilk kabardığında (yaklaşık 80ºC'de): Kahve, cezvenin ağzına kadar taşmadan önce cezveyi ateşten kaldırın ve bardaklara eşit miktarda köpük koyun. Cezveyi ateşin üzerine geri koyun.

Kahve ikinci kez taşmaya başladığında (yaklaşık 90ºC'de), daha fazla köpük oluşacaktır. Kahve, cezvenin ağzına kadar taşmadan önce tekrar ateşten alın. Kahveyi birkaç saniye bekletin.

Kahvenin acı ve sulu olmasını önlemek için kaynamamasına dikkat edin. Bir bardak su ve bir parça lokum ile servis edin.

Geleneksel olarak Türk kahvesi küçük bir bardak su ve bir parça lokum ile servis edilmektedir.

Kahve aromasının zenginliğini tam olarak anlamak ve damağınızı temizlemek için kahveden önce su içmeyi unutmayın.

Neyse halim, çıksın falım!

Kahve kültürünün olmazsa olmazlarından biri de fal bakmaktır! Fal bakımı genellikle fincanda ve tabakta kalan kahve telvesi okunarak yapılmaktadır.

Fal bakmanın amacı, müjdeli haber vermek, hayatı daha yaşanabilir hale getirmek ve geleceğe dair umutlu bir bakış açısı sunmaktır.

Fal bakarken yorumlayabileceğiniz bazı semboller bulunmaktadır. Ancak fal bakmanın en önemli kısmı, kenarda köşede kalmış sembolleri söylemek değil, bunların vermiş olduğu izlenimi yorumlamaktır. Kahve falı bakarken klasikleşmiş bazı semboller bulunmaktadır:

İki çizgi: bir yere yolculuk

Balık: kısmet

Kuş: iyi haber

Göz: nazar

Tavus kuşu: para

Denizatı: yüklü para

Türk Kahvesi İçmek: Eşi benzeri olmayan bir deneyim

Türk arkadaşlarınızın evlerinden tutun da kaldığınız herhangi bir otele, köy kahvelerinden lüks restoranlara kadar her yerde Türk kahvesini tadabilirsiniz.

Kahve kültürü kendisini ülke içindeki farklı konumlara ve geleneklere uyarlamıştır. Bu gelenekler Türk kahvesiyle ilgili çeşitli güzel deneyimler sunmaktadır.

Kahve tüketimi ilk olarak İstanbul ve İzmir gibi liman kentlerine yayılmıştır. Zaman geçtikçe her şehir ve bölge, kendi lezzetini kullanmış ve Antep fıstığı, badem, keçiboynuzu gibi malzemelerle kahve demlemek için farklı bir yol geliştirmiştir.

Türk kahvesini keşfetmek söz konusu olduğunda kesin olan bir şey var. Türkiye'nin her yerinde güzel bir kahve içebilir ve bu güzel içeceğin lezzetini artıracak nefes kesici manzaraların tadını çıkarabilirsiniz.

Bunları biliyor muydunuz?

• UNESCO, 2013 yılında İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesine Türk kahvesi kültürünü ve geleneğini almıştır. Türk kahvesi listede yer alan ilk kültürel içecek olmuştur.
• Türk kahvesi demleme yöntemi yüzyıllardır değişmemiştir.
• Kahvenin dünyaya yayılması Osmanlı İmparatorluğu tarafından başlatılmıştır.
• Türk kahvesi kültürü ile kahve soğutucuları, değirmenler, fincan, fincan tabağı ve cezve gibi birçok mutfak eşyası gelişmiştir.
• Kahve ne kadar taze olursa, tadı o kadar lezzetli olmaktadır. Bu nedenle, kahve eşyaları en fazla dört veya beş fincan takımından oluşmaktadır. Kahvenin ihtiyaca bağlı olarak taze kavrulup öğütülmesi gerekmektedir. Bu durum kahve araç gereçlerini Türk mutfaklarının vazgeçilmez bir parçası haline getirmektedir.